JESIENNA dieta dobra dla „zużytych STAWÓW”

Wiele osób ma problemy ze stawami, które mogą nasilać się przy zmianach pogody – szczególnie przy ochłodzeniu i przed nadchodzącym deszczem. Taka pogoda występuje u nas jesienią. Warto więc wymienić kilka pomysłów na to by osoby z chorymi stawami miały jak najmniejsze dolegliwości. Osoby zdrowe też powinny to przeczytać – wtedy będą mogły zastosować prewencję, która jest dużo tańsza niż leczenie. Bóle stawów najczęściej występują przy ich zwyrodnieniu związanym z przeciążeniem lub przy zmianach reumatycznych.
Nadmierne obciążenie całego stawu lub jego części często występuje u osób, które:
– mają nadwagę
nieprawidłowo wykonują ćwiczenia fizyczne,
– „oszczędzają” chorą kończynę, przez co nadużywają drugą – jeszcze zdrową,
– posiadają już uszkodzony jeden staw, a poprzez wymuszone (ból), nienaturalne ustawienie ciała przeciążają sąsiednie stawy.
Z kolei w chorobach reumatycznych najistotniejsze są zjawiska immunologiczne. Tak czy inaczej wspólną cechą obydwu typu dolegliwości jest przewlekły stan zapalny, w związku z tym na nim się skupimy. Co może doprowadzić do takiego stanu?
1. Nadmiar wolnych rodników, których ogromna ilość powstaje m.in. podczas:
– smażenia,
– pobierania energii z posiłków o dużej zawartości węglowodanów,
– palenia papierosów
– utylizacji alkoholu i innych toksyn,
– nazbyt intensywnych wysiłków.
Powyższe czynności są szczególnie szkodliwe przy niedoborze antyoksydantów.
2. Intensywne odchudzanie poprzez cykl reakcji biochemicznych powoduje zakwaszenie organizmu. Wiadomo, że otyły pacjent, który ma zwyrodnienie stawów powinien schudnąć, ale …. Aby uniknąć nasilenia dolegliwości bólowych należy zmniejszać masę ciała powoli.
3. Nadmiar kwasów omega-6 nienasyconych, których rolą jest indukcja i podtrzymanie trwania ostrego stanu zapalnego (zwalczanie zakażenia). Gdy mamy nadmiar tych kwasów to reakcje zapalne zaczynają się pojawiać w miejscach bez infekcji i są (bez ważnego powodu) przedłużane… „Omegę-6” znajdziemy w prawie każdym produkcie spożywczym, ale szczególnie bogate w te kwasy są bardzo zachwalanie oleje roślinne… (poza paroma wyjątkami – olejem lnianym i oliwą). Wybitnie szkodliwe są usmażone i upieczone produkty powstałe z „omegi-6”.
4. Izomery trans kwasów tłuszczowych, które są bardzo szkodliwe dla całego organizmu, nie tylko dla stawów. Najbogatszym w te zabójcze substancje są praktycznie wszystkie margaryny.
5. Nadmiar węglowodanów, który stymuluje powstanie wolnych rodników i uszkadza tętnice (którymi powinny przypłynąć substancje odżywcze). Duże ilości tych cukrów znajdziemy w większość produktów zbożowych (pieczywo, ciasta), słodyczach, miodzie; nieco mniejsze w owocach.
6. Nadmiar białka zwierzęcego, podobnie jak intensywne odchudzanie potrafi „zakwasić” organizm, co zwiększa bolesność stawów.
U pacjentów z chorobami reumatycznymi (podłoże immunologiczne) obserwowano pogorszenie po warzywach psiankowatych (podobnie jest w innych chorobach z autoagresji).
W związku z tym powinniśmy unikać potraw zawierających produkty „pro-zapalne” (wcześniej wymienione) i jeść potrawy zawierające jak najwięcej produktów przeciwzapalnych – poniżej lista – oprócz wypijania odpowiedniej ilości wody.

PRODUKTY POLECANE (oraz kilka wyjątków):
Tłuszcze (nie podgrzane): olej lniany i oliwa z oliwek – zawierają sporo produktów przeciwzapalnych.
Warzywa zawierają sporo antyoksydantów. W przypadku chorób o podłożu reumatycznym nie powinno się jeść warzyw psiankowatych (pomidor, bakłażan, papryka). Jesienią wręcz prosi się o dania z dyni i cukinii.
Owoce w niewielkich ilościach (powinno się spożywać 4 razy mniej niż warzyw). Jesienią dobre są śliwki, i gruszki, późną jesienią i zimą polecam jabłka i cytrusy.
Jaja (0PL i ew. 1PL) zawierają świetnie przyswajalne aminokwasy (białko) i kwasy tłuszczowe omega-3 nienasycone.
Owoce morza zawierają glukozaminę – istotny składnik prawidłowo działających chrząstek stawowych.
Kasza jaglana i gryczana (nie-palona) – mają silne właściwości odkwaszające organizm.
Zielona herbata (późną jesienią i zimą tylko z rozgrzewającym imbirem) zawiera ogromną ilość antyoksydantów.
Orzechy włoskie – zawierają przeciwzapalne kwasy tłuszczowe.
Przyprawy – kurkuma, która na dość silne właściwości przeciwbólowe.
Ważne jest to, by w miarę możliwości spożywać produkty jak najmniej przerobione.
Nie bez znaczenia jest naturalna suplementacja, szczególnie późną jesienią.
Należy pamiętać o tym, że odpowiednio częsty i regularny (ale nie nazbyt nasilony) wysiłek fizyczny zapobiega lub zmniejsza ryzyko wystąpienia zmian zwyrodnieniowych w układzie kostno-stawowym.

lek. Michał Mularczyk